یادداشت احمد احمدی‌صدر پیرامون ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در پایتخت

با آغاز به کار مدیریت شهری کنونی در پایتخت ساماندهی و کاهش آسیب های اجتماعی در اولویت فعالیت های شهرداری تهران قرار گرفته است .

با آغاز به کار مدیریت شهری کنونی در پایتخت ساماندهی و کاهش آسیب های اجتماعی در اولویت فعالیت های شهرداری تهران قرار گرفته است . از آن جایی که سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی در دوره جدید خود را مکلف به اقدام در راستای کاهش آسیب های اجتماعی می داند و آسیب دیدگان اجتماعی را به منزله خانواده خود تلقی کرده است، از هیچ تلاش شبانه روزی در این حوزه طی دوسال گذشته دریغ نکرد تا در عمل اثبات کند که کارهای نشدنی نیز شدنی می شود؛ اگر به خدا توکل کنیم و لباس میدان بپوشیم و این تلاش ها تا آنجایی پیش رفت که موجب اعتماد هیات وزیران و ریاست محترم جمهور قرار گرفت و موجب تنفیذ حکم نماینده ویژه رئیس جمهور به شهردار محترم تهران گردید.

با آغاز اقداماتی از این دست در مسیر دو سال گذشته، ساماندهی آسیب های اجتماعی و کاهش آسیب ها وارد مراحل جدیدی شد و امروز وارد یکی از مراحل تکمیلی کاهش آسیب شده‌ایم.

اما در این میان باید به یکی از مراحل سخت و پرچالشی که در دو سال گذشته با آن مواجه بودیم، اشاره کنیم؛ ایجاد ظرفیت برای معتادین متجاهر و آسیب دیدگان اجتماعی که به لطف خدا شهرداری تهران بیش از ۷۵۰۰ ظرفیت ایجاد و با سایر ظرفیت های ایجاد شده امروز هیچ نقص و کمبودی برای پذیرش معتادین متجاهر وجود ندارد . امکاناتی که اگر فراهم نمی شد امروز نمی توانستیم حتی یک معتاد متجاهر را ساماندهی کنیم و اگر این ظرفیت‌ها ایجاد نمی‌شد ما شاهد حضور بیش از ۱۰ هزار بی‌خانمان و کارتن خواب (معتاد متجاهر) در خیابان‌های شهر تهران بودیم و هرگز امروز نمی‌توانستیم طرح ساماندهی ۱۵ روزه و یا غیر از آن را اجرا نماییم.

نکته و چالش دیگر پاتوق های بسیار حساس و بزرگی بود که خود محل تجمع معتادین متجاهر بود و اجازه نمی داد مردم بتوانند از محیط های پیرامونی و محله های خود استفاده کنند. پاتوق هایی که بعضا از ۸۰۰ تا بیش از ۲ هزار معتاد را در خود جای داده بود ؛ محلاتی همچون رود دره فرحزاد، کوهسنگی، گردنه تنباکویی، پارک میثاق، بوستان ها و محلات هرندی و شوش که در روز روشن و در انظار عمومی در این پاتوق ها به صورت علنی تعداد کثیری از معتادین مشغول به مصرف مواد مخدر و خرید و فروش بودند که اگر همین یک کار در شهر تهران ملاک عمل باشد باید گفت برگ زرینی است که تحویل شهروندان محترم تهرانی شده است و پس از سه دهه حضور گروهی و دسته جمعی بزهکاران (بالای ۵۰۰ تا سه هزار نفر) از سراسر تهران، در دو سال گذشته جمع آوری شد که امیدواریم از این پس نیز ادامه داشته باشد.

موضوع دیگری که در سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت بحث پلاک قرمزها بود که اگر این پلاک قرمزها (محل تجمع معتادین متجاهر) جمع آوری و پلمپ نمی شد هر طرح ساماندهی توسط هر دستگاهی صورت می گرفت ابتر می ماند چرا که معتادین متجاهر موقع اجرای طرح به طرف خانه های پلاک قرمز متواری می شدند و پس از پایان طرح دوباره به خیابان ها بر می گشتند.
گام بسیار مهم و حیاتی انجام شده در دو سال گذشته پذیرش معتادین متجاهری بود که تا قبل از آن هیچ دستگاه و نهادی این قشر از آسیب دیدگان را به دلیل هزینه های بالا نگهداری نمی کردند چرا که احتمال مرگ و میر بالا در این خصوص وجود داشت در حالی که وظیفه ذاتی برخی نهادها که در قانون صراحتا ذکر شده است پذیرش این افراد بود که از انجام این وظیفه امتناع می‌ورزیدند اما به لطف الهی مراکزی را راه اندازی کردیم ویژه این آسیب دیدگان اجتماعی از جمله معتادین متجاهر دارای زخم باز، عفونی و بیماری های خطرناکی چون هپاتیت، ایدز و … زنان معتاد متجاهر، افراد زیر ۱۸ سال و سالمندان معتاد متجاهر و بیماران اعصاب و روان، معلولین.
چرا که ما آنها را خانواده خود دانستیم و اگر منع پذیرشی ها در دو سال گذشته توسط ما پذیرش نمی شدند طرح جمع آوری هیچ اثری نداشت زیرا که عدد قابل توجهی از معتادین متجاهر افراد منع پذیرشی هستند و قطعا شاهد حضور آنها در معابر و خیابان های پایتخت می بودیم.

باید اشاره کنیم رشد ۸۰۰ درصدی زیرساخت های اجتماعی که در دو سال گذشته و تلاش های شبانه روزی در میدان توسط همکاران ما در سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی و هم افزایی کم و بیش بین نهادی موجب شد تا بستر برای طرح ساماندهی آسیب های اجتماعی پایتخت به این مرحله برسد اما باید بدانیم آسیب های اجتماعی به دلیل پیچیدگی های بسیار و مواجه بودن با انسان دستخوش مولفه های متعدد از جمله اقتصاد، فرهنگ عمومی، مشکلات معیشتی، مهاجرت های بی رویه و غیر مجاز و … می باشد و اگر این مولفه ها که در سه دهه اخیر موجب بروز آسیب های اجتماعی شده است ریشه ای حل نشود تمام این اقدامات مسکنی موقت خواهد بود و هرگز شاهد حل آسیب های اجتماعی نخواهیم بود .